"Ogrody Nauk i Sztuk" 2013
Niebezpieczne książki. Rozważania o kategorii opresji w literaturze dla najmłodszych
Jowita Gromysz
Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych
Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Wrocławskiego
jowitamysz@gmail.com
Streszczenie:
Poddając analizie wybrane teksty polskiej i zagranicznej literatury dziecięcej z okresu XIX i XX wieku, warto zwrócić uwagę na ich opresyjność w perspektywie nadawczo-odbiorczej. Kategorię opresji można obserwować w zależności od przyjętej koncepcji dzieciństwa przez autora oraz tego, którego z uczestników komunikacji literackiej dotyka przemoc symboliczna; może być to odbiorca dziecięcy oraz dorosły pośrednik lektury. Czytelnicy poznając świat mają prawo do poznania autentycznych opowieści (poruszających wszystko to, co znajduje się w kręgu zainteresowań
dziecka w tym trudne tematy), jednak zbyt natrętna funkcja wychowawcza tekstu może stanowić swego rodzaju „ucisk czytelniczy” - o czym powinni pamiętać nie tylko autorzy ale wszyscy ci, którzy wprowadzają dziecko w świat lektury.
Słowa kluczowe:
literatura dla dzieci, dziecięcy odbiorca literacki, pośredni odbiorca tekstów
dla dzieci, przemoc symboliczna, opresja, antypedagogika
DOI: 10.15503/onis2013-257-266
