Współczesne „obrzędy – gry – przejścia”. Analiza
antropologiczna rytów inicjacyjnych ceremonii chrztu
morskiego kolonii letniej
Anna Pietrzyk, anna_pietrzyk@op.pl
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Al. Solidarności 105, 00-140 Warszawa
Streszczenie
We współczesnej kulturze Polskiej z tradycyjnej obrzędowości ludowej pozostały jedynie okruchy dawnych mitologii i rytuałów. Brak zinstytucjonalizowanych kulturowo, ontologicznie skutecznych obrzędów o charakterze inicjacyjnym na poszczególnych etapach przechodzenia od dzieciństwa do dorosłości powoduje powstawanie różnych zachowań zastępczych o charakterze formalnym (np. ślubowanie pierwszoklasisty) i nieformalnym (np. zjawisko tzw. „fali” w szkołach i jednostkach wojskowych). Do tego typu zachowań należy ceremonia tzw. „chrztu” morskiego kolonisty. Jest ona zjawiskiem quasi-inicjalnym, współczesnym „obrzędem - grą – przejścia”. Ludyczny charakter ceremonii, nie neguje możliwości analizowania jej w kategoriach kulturowych, jako jednego ze zjawisk współczesnej obyczajowości zaspokajającego specyfi czne potrzeby kulturowe i społeczne młodego pokolenia współczesnego społeczeństwa postindustrialnego.
Słowa kluczowe: ritt es de pasage, zabawa, folklor, chrzest morski, gra, inicjacja
Modern “rituals – games of passage”. Anthropological analysis of the initiation rites of the hazing (“christening”) ceremonies performed at summer holiday camps
Abstract
In contemporary Polish culture, one can fi nd only some remnants of old mythologies and rituals rooted in the traditional folk ceremonial. The lack of culturally institutionalized, ontologically eff ective initiation rituals at individual stages of passing from childhood to adulthood causes diff erent secondary behaviours to appear, both formal and informal ones. These behaviours include the ceremony of a youth camp participant’s “christening”. It is a quasi-initiation ritual, a modern “rite – game of passage”. The ludic character of the ceremony does not exclude it from being analysed in cultural terms, as a phenomenon of contemporary ceremonial satisfying particular cultural and social needs.
Key words: rittes de pasage, game, folklore
DOI: 10.15503/onis2014-146-156
