"Ogrody Nauk i Sztuk" 2015 (5)

„Jaka szkoła, taki nauczyciel”, czyli narodowościowe konteksty pracy nauczyciela ludowego w Galicji drugiej połowy XIX i początku XX wieku

Anna Varanytsya, annavend@ukr.net

Narodowa Akademia Nauk Ukrainy

ul. Kozelnycka 4, Lwów

STRESZCZENIE

Fach nauczyciela ludowego rozpatruje się w kontekście wymogów ruchu narodowego na tle zaostrzenia stosunków polsko-ukraińskich w Galicji w drugiej połowie ХІХ i na początku ХХ w. Nauczyciele szkół ludowych, jako najniższe ogniwo warstwy inteligenckiej, zobowiązywali się do bycia działaczami ruchu narodowego i do wykonywania funkcji pośredników między szerokimi warstwami społeczeństwa a intelektualną elitą kraju. Te obowiązki często przeczyły zawodowej funkcji nauczyciela.

Słowa kluczowe: Galicja, nauczyciel ludowy, ruch narodowy, inteligencja

"As the school, so the teacher”.

The ethnic context of the working environment of country teachers in Galicia

in the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century

ABSTRACT

The profession of country teacher is examined in the context of the demands of the nationalist movement during an escalation of relations between Poland and Ukraine in Galicia in the second part of the 19th century and the beginning of the 20th. Teachers in country schools, as the lowest link in intellectual structure, were obliged to participatate in the nationalist movement, andfulfill the function of intermediaries between the broad social strata and the country'e intellectual elite. These responsibilities often contradicted the educational role of a teacher, compelling him to seek a compromise between national and professional requirements. The teacher’s choice in favour of national duties often became a source of conflict between the school administration and the province's authorities.

Keywords: Galicia, teacher, national movement, intellectuals.

DOI: 10.15503/onis2015.235.244   pdf pełna wersja