"Ogrody Nauk i Sztuk" 2015 (5)

Kamień narzędziem puryfikacji: kamienowanie starożytnych Greków jako rytuał oczyszczenia

Jan Skarbek-Kazanecki, janekdamal@orange.pl

Uniwersytet Łódzki

ul. Prezydenta Gabriela Narutowicza 65, 90-131 Łódź

                STRESZCZENIE

                Pojmowanie winy w starożytnej Grecji było zakorzenione w myśleniu symbolicznym, wszelkie zachowania związane z przewiną wykazywały zaś związek ze zmazą religijną (gr. miasma) oraz powszechnym lękiem przed tym, co nieczyste. Także kamienowanie, stanowiące jedną z metod wykonywania kary śmierci, odznaczało się specyfiką bliską obrzędom oczyszczenia. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie, występujących na gruncie greckim, religijnych konotacji aktu kamienowania – rytuału pomijanego milczeniem przez większość opracowań podejmujących temat greckiej zmazy – oraz puryfikacyjnego aspektu rzutu głazem.

                Słowa kluczowe: kamienowanie, zmaza, puryfikacja, pharmakos, ekspulsja

Stone as the purification tool: stoning of Ancient Greeks as the puryficatory practice

                ABSTRACT

                Understanding of guilt in Ancient Greece was deeply ingrained in symbolic language; particularly any behaviour that could be tied to offence was connected with the religious „stain” (grc. miasma) and the common fear of having contact with someone who is „unclean”. Also, the ritual of stoning, which was the main form of capital punishment, was one of the methods of purification. However, most publications on the issue of Greek stain exclude the question of stoning. The aim of the publication is to complete this omission and to show the religious connotation of the act of throwing stones in Ancient Greece.

                Key words: stoning, stain, purification, pharmakos, expulsion

DOI: 10.15503/onis2015.32.40    pdf pełna wersja