"Ogrody Nauk i Sztuk" 2015 (5)

W kręgu literatury żołnierskiej. Strategie pisania o wojnie w pamiętnikach żołnierzy II wojny światowej

Magdalena Kuczek, magda@kuczek.eu

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków

STRESZCZENIE

Wspomnienia żołnierskie, często pisane z „pierwszej linii frontu”, są stałym elementem polskiej literatury wojennej. Sposób przedstawiania wydarzeń wojennych z punktu widzenia piszących żołnierzy znacznie różni się od tego prezentowanego przez innych pisarzy. Działania zbrojne są ich codziennością, a zapis wydarzeń niesie ze sobą obietnicę ukazania realnych przeżyć żołnierskich. Pozwala na to przyjęcie przez autorów jednej z trzech strategii pisania o wojnie: kronikarskiej, propagatorskiej bądź reporterskiej. Charakterystyczne dla tych pamiętników jest także łączenie dwóch przeciwstawnych sposobów opisu wojny: ułańskiego westernu i wojny jako rzezi.

Słowa kluczowe: wojna, pamiętnik, naoczne świadectwo, tradycja, historia, II wojna światowa, literatura żołnierska

The soldiers' literary circle.

Strategies of writing about the war in World War II soldiers' diaries

ABSTRACT

 Soldiers' memoirs, often written from the front line, are a constant feature of Polish war literature. The events  of war, written from the soldiers’ point of view, are presented in different way than those that were written by writers with no experience of war. Armed conflict was their daily experience, and their diaries impart a real sense of what it is to be a soldier. Soldiers had three possible strategies in writing about war - chronicler, propagator, or reporter. Often they linked two opposing perspectives of war - nobility and slaughter.

Key words: war, diary, history, tradition, testimony, War World II, soldiers’ literature

DOI: 10.15503/onis2015.508.516 pdf pełna wersja