"Ogrody Nauk i Sztuk" 2015 (5)
„Doświadczenie podmiotu” i „muzyczna melancholia” – o dwóch wierszach Witolda Wirpszy
Martyna Mizerkiewicz, martynamizerkiewicz@wp.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ul. Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań
STRESZCZENIE
„Doświadczenie podmiotu” i „muzyczna melancholia” to dwa najważniejsze aspekty wczesnej twórczości Witolda Wirpszy. Powstałe w 1945 r. wiersze – Rytm i Koncert, należy interpretować w kontekście innego tekstu z tomiku Mały gatunek – Wierszopisarstwo. Poeta szuka odpowiednich środków, by wyrazić swoje uczucia. Dwa najważniejsze elementy dzieła muzycznego, czyli rytm i melodia, są dla Wirpszy paradygmatem. Traktuje je w sposób nowatorski, z ich pomocą podmiot uzewnętrznia się. Próba opisu doświadczeń pozwala osobie mówiącej uwolnić się od strachu. Podmiot odnajduje wewnętrzną równowagę, ale traumatyczne doświadczenia sprawiają, że pozostaje mu muzyczna melancholia.
Słowa kluczowe: Witold Wirpsza, muzyka, poezja, melancholia, podmiot, literatura wojny, muzyczność, rytm, koncert, wierszopisarstwo
"Experience of the subject" and "musical melancholy"
- on teo verses by Witold Wirpsza
ABSTRACT
"Experience of the subject" and "musical melancholy" are the two most important aspects of Witold Wirpsza's early creativity. Poems from 1945 – Rytm and Koncert, should be interpreted in the context of another poem from the volume Mały gatunek – Wierszopisarstwo, in which the poet searches for suitable means to express his emotions. The most important elements of musical work - rhythm and melody - are a paradigm for Wirpsza. He treats them in an innovative way - an individual can externalize their emotions with their help. An attempt to describe feelings allows an indivudual to free themself from fear. The individual finds internal balance, but traumatic experiences mean that melancholy music remains.
Key words: Witold Wirpsza, music, poetry, melancholy, subject, war literature, musicality, rythm, concert, wierszpisarstwo
DOI: 10.15503/onis2015.594.600 pdf pełna wersja
