(galeria zdjęć: https://plus.google.com/u/0/photos/100414284222871212829/albums/6009611781424894929 )

Pierwsze ukraińsko-białorusko- polskie spotkanie przedstawicieli Uniwersytetów Trzeciego Wieku, które w ramach programu RITA (Przemiany w Regionie- Region w Przemianach) realizują projekt "Wschodnia sieć. Wsparcie rozwoju sieci współpracy ukraińskich i białoruskich UTW” odbyło się w dniach 29.04.2014r. -03.05.2014r. we Lwowie.
Partnerami projektu są: współpracująca z UTW UWr fundacja Pro Scientia Publica, Trzeci Sektor z Grodna i Rodzina Kolpinga z Ukrainy
Koordynatorami projektu są: Aleksander Kobylarek (Wrocław), Vitaut Rudnik (Grodno),
Ihor Ostrowski (Lwów).
Wyjazd polskiej delegacji w składzie: dr Aleksander Kobylarek, Aleksandra Marcinkiewicz (doktorantka), Wanda Paszke, Bronisława Strzelecka, Elżbieta Koszałka nastąpił w dniu 28 kwietnia 2014r. wstępnie z Wrocławia do Krakowa, a następnie pociągiem relacji Kraków – Lwów.

Pierwszy dzień ( 30.04.2014r.)
Wczesnym rankiem na pięknym lwowskim dworcu przywitał nas Ihor Ostrowski z Lwowskiego Towarzystwa „ Rodzina Kolpinga”.Zakwaterowano nas w hotelu Uniwersytetu im. I. Franko we Lwowie. Po śniadaniu wszystkie delegacje spotkały się w siedzibie Lwowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Zebranych przywitał Ihor Ostrowski, po czym poszczególne uniwersytety przedstawiały swoją działalność.
Jako pierwszy głos zabrał dr Aleksander Kobylarek, który podzielił się z zebranymi doświadczeniami w pracy UTW oraz podkreślił potrzebą rozszerzania współpracy z uniwersytetami trzeciego wieku zza wschodniej granicy.
Ihor Ostrowski przedstawiciel „Rodziny Kolpinga” zapoznał nas z działalnością Uniwersytetu Trzeciego Wieku we Lwowie. Przedstawił osiagnięcia ale również niepowodzenia. Działalność LUTW związana jest z Towarzystwem „Rodzina Kolpinga”, którego głównym celem jest opieka i spotkania z dziećmi autystycznymi. Lwowski UTW realizuje w związku z tym projekt „ Babcia”, „Dziadek”, w którym wykorzystywane są doświadczenia w pracy międzypokoleniowej. Szeroko rozwinięty jest wolontariat. Do niepowodzeń zaliczyć należy zmniejszającą się liczbę słuchaczy UTW. W momencie założenia uniwersytetu było około 300 osób. Dzisiaj jest ich znacznie mniej.
Brakuje im pomieszczeń na spotkania, komputerów, lektorów. Są trudności w pozyskiwaniu wykładowców z wyższych uczelni.
Następnie głos zabrała Lana Rudnik – Kierownik Uniwersytetu Złotego Wieku w Grodnie.
Po przedstawieniu białoruskiej delegacji zapoznała nas z sytuacją, jaka ma miejsce w UZW w Grodnie. Nie mają własnych pomieszczeń, dlatego muszą wynajmować. Niemożliwy jest kontakt ze szkołami i uczelniami. Praktycznie wykładowcy mają zakaz dodatkowej pracy. Białoruskie organizacje pozarządowe nie mogą również liczyć na propagowanie swojej działalności w prasie. Zorganizowanie najprostszej wycieczki dla słuchaczy, wymaga zgody władz miasta. Pomimo tych trudności działają bardzo prężnie i rozwinięty jest wolontariat. Dużym powodzeniem okazał się projekt „Młodszy brat, młodsza siostra”. Po zakończeniu roku akademickiego i ukończeniu zaplanowanych kursów słuchacze dostają dyplomy.
Za swój największy sukces uważają zacieśniającą się więź młodego pokolenia ze starszym oraz udział w akcjach społecznych.
Stawiają przed sobą bardzo ambitne zadania. Przede wszystkim działania dla stworzenia UTW w innych miastach Białorusi, podniesienie aktywności osób starszych poprzez umożliwienie dostępności np. domów kultury. Inną bardzo ważną sprawą jest szkolenie kadry. Brak jest andragogów. Ważna jest również zmiana mentalności ludzi.
Aleksander Kobylarek: Trudno jest zmienić świadomość i sposób patrzenia na osoby starsze u geriatrów. Lepszy efekt przynosi praca z psychologami i pedagogami.
Nasz cel to wyszkolenie kadr i pozyskiwanie funduszy do międzynarodowych programów. Przy braku krajowych programów dla seniorów, doświadczenia zdobyte w trakcie wymiany liderów znajdą odbicie w pracy na własnym terenie. Zadanie dla nas wszystkich, to wspólne rozwiązywanie problemów.
Katarzyna Ostrowska Dyrektor Towarzystwa „ Rodzina Kolpinga” przedstawiła, kiedy i w jakich okolicznościach powstał Uniwersytet Trzeciego Wieku we Lwowie. Współpraca z Polską rozpoczęła się od spotkania z dr. Aleksandrem Kobylarkiem na konferencji w Krzyżowej. Początkowo mieli problem nawet z użyciem nazwy „Uniwersytet”. Stawiają na podniesienie akceptacji osób starszych. Ważne jest zaangażowanie seniorów do udziału w pracach społecznych, nauka języków, ogólnie zwiększenie ich aktywności. Źle dotychczas postrzegany wolontariat zdobył uznanie, spodobały się dobre praktyki. Innym typem działalności jest wsparcie udzielane seniorom. Zagubieni starsi ludzie, odnajdują się w UTW. Priorytetem w działalności Towarzystwa i UTW we Lwowie jest kontynuowanie pracy w kierunku aktywizacji ludzi starszych na Zachodniej Ukrainie.

Po przerwie na obiad, Bronisława Strzelecka (słuchaczka i członek Zarządu UTW w Uniwersytecie Wrocławskim), przedstawiła zebranym działalność samorządu i Zarządu UTW oraz przebieg rekrutacji nowych słuchaczy. Prezentacja wzbudziła zainteresowanie, były pytania i chęć wprowadzenia podobnych praktyk we własnych uniwersytetach ( indeksy, legitymacje).

Następnie, Wanda Paszke (UTW UWr) przeprowadziła warsztaty nt. „Rozwiązywanie konfliktów”. Udział w warsztatach wzięli wszyscy zebrani.
Na zakończenie pierwszego dnia naszego pobytu we Lwowie wysłuchaliśmy pięknego koncertu w Filharmonii Lwowskiej. Była to prawdziwa uczta dla duszy.
Dzień drugi ( 30.04.2014r.)
W Urzędzie Miasta Lwów odbyło się spotkanie w ramach tzw. „Okrągłego Stołu” na temat „Aktywizacja ludzi starszych. Spotkanie międzynarodowe”. Uczestniczyli: przedstawiciele służb socjalnych i różnych organizacji działających na rzecz osób starszych oraz delegacje Uniwersytetów Trzeciego Wieku.
Zebranych powitał Ihor Ostrowski i przedstawił skład międzynarodowej delegacji. Przedstawił także program i cel spotkania.
Aleksander Kobylarek w swoim wystąpieniu przedstawił jak wielkie znaczenie ma fakt tworzenia Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Podkreślił przy tym, że mało jest tak dobrze zorganizowanych UTW jak we Lwowie na Ukrainie i w Grodnie na Białorusi. To zasługa kierowników UTW i organizacji wspierających ich działalność. My, czyli wrocławski UTW, mamy duże doświadczenie i służymy zawsze wszelką pomocą.
Przedstawiciele Towarzystwa „Rodzina Kolpinga”, Uniwersytetu Trzeciego Wieku we Lwowie, Uniwersytetu Złotego Wieku w Grodnie, przedstawili swoje uwagi dotyczące współpracy z urzędami podkreślając, że nie ułatwiają one wcale pracy: brak jest wspomagania finansowego, brak pomieszczeń, brak medialnych informacji o działalności UTW.
Przedstawiciele Urzędu Miasta Lwów podkreślali że odpowiednie służby socjalne prawidłowo wykonują swoje zadania. Wykazali zrozumienie dla podejmowanych przez organizacje senioralne działań i zobowiązali się do wspomagania inicjatyw Rodziny Kolpinga w rozwijaniu idei UTW na Ukrainie.
Kończąc spotkanie w Urzędzie Miasta, jego przedstawiciele zobowiązali się do opracowania programu współpracy oraz zapraszania przedstawicieli UTW na spotkania w UM i opracowanie zasad współpracy w zakresie aktywizacji osób starszych oraz zamieszczanie rezultatów pracy na tablicy informacyjnej Urzędu Miasta.
Po wspólnym obiedzie uczestnicy spotkania udali się do siedziby Towarzystwa „Rodziny Kolpinga”. Katarzyna Ostrowska – Dyrektor Towarzystwa pokazała nam, w jakich warunkach Towarzystwo pracuje, jakie posiada lokale i sprzęt. Posiadają między innymi własny sprzęt do badania chorych dzieci ( np. encefalograf). Dzieci autystyczne przebywają tam od godz. 10.00 do 16.00. Codziennie dyżuruje psycholog.
Następnym punktem programu były warsztaty integracyjne z wykorzystaniem technik teatralnych, które przeprowadziła Elżbieta Koszałka. Wszyscy zebrani wzięli w nich udział. Pojawiły się też nowe pomysły do wykorzystania.
Po dyskusji dotyczącej współpracy naszych uniwersytetów, udaliśmy się do Opery Lwowskiej na przedstawienie „Baron Cygański”. Następna uczta duchowa.
Dzień trzeci ( 01.05.2014r. )
W tym dniu, w auli Uniwersytetu Lwowskiego im. I. Franka rozpoczęły się obrady „Forum Uniwersytetów Trzeciego Wieku” w którym uczestniczyli przedstawiciele UTW UWr, UTW we Lwowie, UZW w Grodnie, przedstawiciele Zarządu „Rodziny Kolpinga na Ukrainie”, przedstawiciele Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Iwano-Frankowsku, Wschodnioeuropejskiego Uniwersytetu w Łucku, Polskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku we Lwowie, przedstawiciel gazety „Sambirskie Wieści”,
Otwarcia konferencji dokonała Sofija Grabowska z Katedry Psychologii Lwowskiego Uniwersytetu. Jako motto Forum UTW można przyjąć słowa prof. Wolodymyra Melnyka „Człowiek, który chce się uczyć, śmielej patrzy w przyszłość, jest optymistą bez względu na wiek”.
Tetiana Partyko (Uniwersytet Lwowski) w wystąpieniu „Zmiany jakości życia, przeżywanie i pojęcie szczęścia” przedstawiła wnioski z badania przeprowadzonego wśród słuchaczy lwowskiego UTW: „Poczucie szczęścia związane jest z subiektywnym odczuwaniem swojego wieku w późnej dorosłości. Wyznacznikami subiektywnego przeżywania swojego wieku są: aktywność życiowa, pamięć, zdrowie fizyczne, sposób funkcjonowania w społeczeństwie’.
Następnie doktorantka Uniwersytetu Wrocławskiego Aleksandra Marcinkiewicz mówiła o współpracy Uniwersytetu Trzeciego Wieku ze środowiskiem lokalnym.
Kolejno występowali przedstawiciele delegacji przybyłych na” Forum UTW”. Kierowniczka Polskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku we Lwowie Ewelina Hrycaj- Malanicz zaprosiła nas na wspólne upamiętnienie Święta Konstytucji Trzeciego Maja.
Po zakończeniu obrad zwiedzaliśmy miasto. Przewodnik poprowadził nas szlakiem najpiękniejszych i najciekawszych miejsc i zabytków Lwowa.
Dzień czwarty ( 02.05.2014r.)
Przed południem w sali wykładowej Uniwersytetu Lwowskiego odbyły się warsztaty, które poprowadziła Wanda Paszke ( UTW Wrocław). Warsztaty nt. „Współpraca ze środowiskiem lokalnym” miały na celu zapoznanie słuchaczy ze sposobami nawiązywania kontaktów z różnymi urzędami i organizacjami oraz prowadzenia negocjacji. Warsztaty były bardzo interesujące i stwarzały możliwość wymiany poglądów i poszukiwania najlepszych sposobów współpracy ze środowiskiem lokalnym.
Po obiedzie wyjechaliśmy do Łucka. Gościli nas przedstawiciele tamtejszego Uniwersytetu im. Lesi Ukrainki zainteresowani założeniem w ich mieście Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Podróż ukraińskimi drogami trwała do późnego wieczora. Po kolacji odbyliśmy wieczorny spacer główną ulicą Łucka z widokiem na zamek.
Dzień piąty ( 03.05.2014r.)
Pracownicy Katedry Pedagogiki Łuckiego Uniwersytetu zaprosili nas do szkoły, w której prowadzą zajęcia i badania z dziećmi. Sala do zajęć nazywana „laboratorium” wyposażona jest w różnego rodzaju przyrządy do ćwiczeń i plansze z labiryntami. Zaproszono nas do sali ćwiczeń, gdzie mieliśmy możliwość sprawdzenia własnej sprawności, spostrzegawczości, pamięci. Ćwiczenia bardzo nam się podobały.
Następnym punktem programu było spotkanie w Uniwersytecie Łuckim. Przywitał nas działający przy tamtejszym Uniwersytecie Zespół Śpiewający „Żytoljuby””. Członkowie tego zespołu, to seniorki. Zespół przy akompaniamencie akordeonisty, zaśpiewał nam kilka piosenek ze swojego repertuaru. „Dokąd człowiekowi chce się śpiewać, nie ma prawa się zestarzeć...” – to motto prowadzącej Zespół.
Na początku obrad powołano „Zarząd spotkania,” w skład którego weszli :
1) Orest Kłajnik – przedstawiciel władz „Rodziny Kolpinga na Ukrainie”
2) Aleksander Kobylarek – Kierownik UTW we Wrocławiu
3) Lana Rudnik – Kierownik UZW w Grodnie.
Głos zabrał Orest Kłajnik przedstawiciel władz Stowarzyszenia „Rodziny Kolpinga na Ukrainie” , który przedstawił przebieg i rodzaj działalności Stowarzyszenia od chwili jego założenia.
Organizacja ta daje możliwość pracy z dziećmi niepełnosprawnymi i ludźmi starszymi. Podkreślił wielkie znaczenie działalności uniwersytetów trzeciego wieku i potrzebę założenia takiej instytucji w Łucku. Ihor Ostrowski złożył życzenia polskiej delegacji z okazji obchodów Święta Konstytucji Trzeciego Maja.
Aleksandra Marcinkiewicz– (doktorantka UWr) zapoznała zebranych ze specyfiką zajęć, które prowadzi w ramach seminarium „Metodologia badań naukowych”.
W podsumowaniu, zarówno Aleksander Kobylarek jak i przedstawiciele ukraińskich i białoruskich UTW stwierdzili, że współpraca nasza jest bardzo owocna. Będziemy kontynuować działania zmierzające do utworzenia następnych Uniwersytetów Trzeciego Wieku w innych miastach Ukrainy i Białorusi. Będziemy szkolić wykładowców i stworzymy warunki do wymiany doświadczeń. Wszyscy podkreślali, jak ważna i cenna dla działalności ukraińskich i białoruskich liderów jest współpraca z dr. Aleksandrem Kobylarkiem. Spotkanie w Łucku potraktowano, jako założenie kamienia węgielnego pod budowę w tym mieście nowego, prężnego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
Po obiedzie, zwiedziliśmy Łuck i po pożegnaniu, późnym wieczorem, udaliśmy się w drogę powrotną do Lwowa, stamtąd pociągiem relacji Lwów – Kraków i autobusem Kraków-Wrocław, do domu.
Jakie wrażenia? Wielkie zaangażowanie w realizowanie projektu wspólnej współpracy, niezwykli ludzie, z największą powagą traktujący ideę stworzenia ludziom starszym lepszego, godniejszego życia. Wzruszała serdeczność i gościnność gospodarzy.....Dziękujemy !!!

Spisała : Bronisława Strzelecka (słuchaczka UTW w UWr i członek Samorządu)

http://rita.edudemo.org.pl/pl/nowosci/35-nowoci/583-wschodnia-sie-wsparcie-rozwoju-sieci-wspopracy-ukraiskich-i-biaoruskich-utw-i-spotkanie-projektowe.html